Navigatieverlichting op schepen is essentieel om veilig te varen in het donker. De functie van navigatieverlichting is niet om te zien, maar om gezien te worden. Bovendien geeft de verlichting belangrijke informatie over het type schip en de richting waarin het vaart, wat cruciaal is voor het toepassen van de voorrangsregels. Er bestaan veel verschillende soorten verlichting. In deze blog bespreken we de belangrijkste. 

Wanneer gebruik je navigatieverlichting? 

Schepen zijn verplicht navigatieverlichting te voeren van zonsondergang tot zonsopkomst, en overdag bij slecht zicht, zoals bij mist. Het is verboden om verblindende verlichting of tekens te gebruiken die andere schippers misleiden. 

Basisverlichting van een schip 

De basisverlichting van een schip bestaat uit vier lichten. Deze vormen samen de verplichte navigatieverlichting voor motorboten tussen de 7 en 20 meter wanneer ze in het donker varen. 

• Heklicht: Een wit licht aan de achterkant van het schip, dat een sector van 135 graden naar achteren verlicht. 

• Toplicht: Een krachtig wit licht aan de mast of boeg, dat 225 graden naar voren schijnt. Samen met het heklicht dekt dit een volledige cirkel van 360 graden zonder overlap. 

• Stuurboordlicht: Een groen licht aan de rechterkant van het schip, zichtbaar in een sector van 112,5 graden. 

• Bakboordlicht: Een rood licht aan de linkerkant van het schip, eveneens zichtbaar in een sector van 112,5 graden. 

Deze verlichting geeft niet alleen je aanwezigheid aan, maar ook de richting waarin je vaart, zodat andere schippers hun koers hierop kunnen aanpassen. 

Uitzondering: wit rondom schijnend licht 

Er zijn enkele uitzonderingen op de standaard navigatieverlichting: kleinere boten hebben een afwijkende verlichting. Een motorboot korter dan 7 meter, een zeilboot korter dan 7 meter of een roeiboot mag in plaats van de standaardverlichting een wit rondom schijnend licht gebruiken. 

Verlichting van zeilschepen 

Het belangrijkste verschil tussen een zeilschip en een motorschip is dat een zeilend schip geen wit toplicht voert. Zeilschepen groter dan 20 meter hebben echter extra verlichting: een rood-groen rondom schijnend licht boven op de mast. 

Verlichting van grote motorboten 

Grote motorboten (langer dan 20 meter) voeren dezelfde navigatieverlichting als kleinere motorboten, maar de plaatsing van de lichten kan verschillen. Daarnaast mogen grote motorboten een tweede toplicht voeren. 

Cursus: Varen in het donker

Naast de standaard navigatieverlichting hebben sommige schepen extra lichten die hun functie of type aanduiden. Dit is essentieel voor het bepalen van voorrang en het bevorderen van de veiligheid op het water. Om je te helpen de verschillende vormen van navigatieverlichting snel en eenvoudig te begrijpen, bieden wij de cursus Varen in het donker aan.

De cursus “Varen in het donker” van Vaarplezier is ideaal voor iedereen die zich zekerder wil voelen bij het varen in de avonduren of als aanvulling op de cursus Klein Vaarbewijs 1. Tijdens deze cursus vaar je het IJ op, een van de drukste waterwegen van Nederland, waar zowel pleziervaart als beroepsverkeer samenkomen. Vanuit het bruisende IJburg vaar je rechtstreeks het IJ op en krijg je de kans om het Amsterdam-Rijnkanaal te verkennen. Hier leer je hoe je grote, snelvarende schepen in het donker herkent en hoe je veilig en effectief met navigatieverlichting omgaat.

Na deze leerzame avond ken je de verlichting op het water door en door, en ben je volledig voorbereid om veilig en zelfverzekerd ’s avonds of bij slecht zicht te varen. Kortom, een must voor iedereen die zijn vaarervaring naar een hoger niveau wil tillen!